„Hindenburg in Oberschlesien einst und jetzt”
Zabrze na Górnym Śląsku niegdyś i teraz.
Najważniejsze punkty Zabrza które wszyscy znamy, miejsca które nadają mu miejski charakter, powstały całkiem niedawno, w większości z początkiem lat 30-stych XX stulecia. Na tych zdjęciach zobaczymy jak wglądały przed przebudową miasta na fali wielkich inwestycji tego okresu. Nie rozpoznacie ich, jeżeli już ich nie widzieliście.
Po lewej stronie są zdjęcia nowsze, po prawej poprzedni obraz Zabrza.
Po lewej stronie są zdjęcia nowsze, po prawej poprzedni obraz Zabrza.
Plac Wolności. Peter-Paul- Platz. Kino „Lichtburg”, później „Marzenie”. Bank (Stadtsparkasse) w tym miejscu do dziś.
|
To samo miejsce przed wytyczeniem placu.
|
Na szyldach sklepowych wiele polskich nazwisk i słynna do dziś „podkowa”.
|
To samo miejsce. W głębi handel końmi, przed nim centrala mleczarska. Z prawej meble i trumny, powyżej dom handlowy „Stalmach i Röhlich”.
|
Na wprost, kawiarnia (potem do lat 90-tych „Bar Sam”), restauracja i hotel „Kochmann”. Obecnie urząd Miejski. Z prawej bank i sklep rybny które były tam też po wojnie.
|
Sklep rybny był na rogu przed i po przebudowie i aż do lat 2000-cznych.
|
Ulica Dworcowa w swej nowej postaci, z zielonymi "Tarasami Brühla“.
|
Poprzedni budynek i piękna gazowa latarnia.
|
Miejska Szkoła Średnia. Obecnie I Liceum, od ulicy św. Floriana.
|
Na jego miejscu były magazyny i skład drewna Heinricha Schirokauer`a. W tle „cebulowa” wieża synagogi. Widok ud ul. Wolności.
|
Obecny plac Traugutta, wówczas Kamiliański, z kościołem, domem starców i szpitalem.
|
Wcześniej plac Targów Poniedziałkowych, gdzie ulicę Dubiela przecinały Kanał Sztolniowy i rzeka Bytomka.
|
Tenże plac z Miejską Szkołą Realną i szkołą handlowo-zawodową.
|
Widok na plac targowy przed przebudową.
|
Park Miejski, obecnie „Poległych Bohaterów”. Wał przy kanale sztolniowym zamieniono w promenadę.
|
Wcześniej trawiaste nieużytki nad kanałem.
|
Park i ogród miejski przy ul. Dubiela.
|
Wcześniej pusty plac i wykroty.
|
Park leśny „Guido”- teraz imieniem Powstańców Sląskich.
|
Powstał w latach 1933-36 z nieużytków leśnych na 270 hektarach kosztem 175.000 Reichsmark.
|
Skwer obok kościoła św. Anny. Teraz stoi tam górnik Pstrowski na postumencie.
|
I jak tam było przedtem.
|
Maciejów. Na miejsce byłej glinianki w latach 1934-35 urządzono kosztem 210.000 Reichsmark kąpielisko leśne o pow. 20.000 m² z łódkami, zjeżdżalnią i skocznią.
|
Ta glinianka, miejsce po kopalni gliny do wyrobu cegieł.
|
W 1934 roku na ugorach wybudowano stadion, obecnie „Górnika Zabrze”. Nosił imię Adolfa Hitlera, mieścił 30.000 ludzi i kosztował 200.000 Reichsmark.
|
Trybuna, służy do dzisiaj. Obok urządzono plac do defilad na 100.000 ludzi, korty tenisowe, basen kąpielowy itd
|
Najpiękniejsza budowla Zabrza. Hotel „Admiralspalast”. (Przodownik)
|
Powstał na miejscu tego domu towarowego który zawalił się w 1916 roku. Legenda głosi że powodem katastrofy była Główna Kluczowa Sztolnia Dziedziczna na której stał
|
To skrzyżowanie ulic Goethego i Wyzwolenia. W 1935 i 36 roku wybudowano tam wiele nowych mieszkań. Widać trakcję tramwajową linii 3 która jeździła tam do katastrofy mostu w 1959 roku
|
Tak wyglądało tam wcześniej, w kwartale ulic Goethego, Barbary, Kowalskiej i Różanej.
|
Po plebiscycie w 1922 roku wielu optantów niemieckich przeniosło się ze strony polskiej do Zabrza. Brakło mieszkań, wybudowano dla nich baraki. Po czasie powstało wiele nowych osiedli jak to przy ul: Myśliwskiej w Maciejowie (Raudenerstrasse)
|
A tak wyglądały stojące tam wcześniej baraki.
|
W roku 1936 powstała autostrada łącząca Hindenburg z Rzeszą.
|
W 1934 roku założono Zabrzańską Orkiestrę Symfoniczną (Hindenburger Sinfonie-Orchester). Od maja 1936 roku odbywały się w mieście co roku „Zabrzańskie dni Muzyki”.
|
Zdjęcia pochodzą z niewielkiej /21x15 cm/ publikacji pt: „Hindenburg in Oberschlesien einst und jetzt” (Zabrze na Górnym Śląsku niegdyś i teraz). Wydanej w marcu 1937 roku przez wydział turystyki miasta Hindenburg O/S, w formie spinanego zeszytu, na grubym papierze w miękkiej okładce. Wydrukowano w „Kunst und Lichtdruckwerk Paul Richter, Magdeburg”.
Na pierwszej stronie zaprezentowano zarys historii miejscowości, nie wspominając o jej słowiańskich korzeniach. Omówiono położenie komunikacyjne, wymieniono najważniejsze szkoły i instytucje kulturalne. Także nowo powstałe miejsca sportu i odpoczynku (baseny, hale gimnastyczne, parki).
Na pierwszej stronie zaprezentowano zarys historii miejscowości, nie wspominając o jej słowiańskich korzeniach. Omówiono położenie komunikacyjne, wymieniono najważniejsze szkoły i instytucje kulturalne. Także nowo powstałe miejsca sportu i odpoczynku (baseny, hale gimnastyczne, parki).
Opracowanie: Andrzej Dutkiewicz. Publikacja ze zbiorów Dariusza Guza. 23.08.2016